การปรับปรุงสมบัติดินในพื้นที่จังหวัดมหาสารคามด้วยการเติมดินเชื้อ

บทคัดย่อ

รายงานการศึกษาวิจัยนี้เป็นการศึกษาการปรับปรุงสมบัติดินในพื้นที่จังหวัดมหาสารคามด้วยการเติมดินเชื้อ ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อนําข้อมูลไปใช้ในการพัฒนาเนื้อดินและผลิตภัณฑ์สําหรับการผลิตเครื่องปั้นดินเผาของชุมชนบ้านหม้อ ตําบลเขวา อําเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม ประเทศไทย โดยดินเชื้อเตรียมจากดินโคลนที่หนองเลิง ตําบลเขวา อําเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม กับแกลบ นําดินเชื้อที่ผ่านการเผามา บด และร่อนผ่านตะแกรง 60 เมช ผสมกับดินจากแหล่งเดียวกัน ที่อัตราส่วน ดินต่อดินเชื้อ เป็น 80:20 70:30 60:40 50:50 ส่วนผสม ดังกล่าวผ่านกระบวนการหมัก การนวด การขึ้นรูป และเผาที่อุณหภูมิ 700-1200 องศาเซลเซียส โดยส่วนผสมตามอัตราส่วนที่ได้จะทดสอบ สมบัติกายภาพทั้งก่อนและหลังเผา ได้แก่ การหดตัว การดูดซึมน้ํา ความหนาแน่น ความต้านแรงดัด ทดสอบเฟส การขยายตัวเมื่อร้อน พร้อม ทั้งศึกษาโครงสร้างทางจุลภาค ผลจากการศึกษาวิจัยพบว่าการเพิ่มดินเชื้อจะเป็นการเพิ่มรูพรุนแบบเปิดในโครงสร้างทําให้การหดตัวเมื่อแห้ง ของดินตัวอย่างก่อนและหลังเผาลดลง การดูดซึมน้ําเพิ่มขึ้น ความหนาแน่นลดลง สําหรับดินตัวอย่างที่เติมดินเปื้อนําไปเผาที่อุณหภูมิต่ำ 800 องศาเซลเซียส ในตัวอย่างจะมีรูพรุนและพบผลึก Quartz เป็นองค์ประกอบ มีความต้านแรงดัดและสมบัติการขยายตัวเมื่อร้อนต่ำ ในขณะที่เมื่อเพิ่มอุณหภูมิการเผาไปที่ 1200 องศาเซลเซียส ทําให้ดินตัวอย่างที่เติม และไม่เต็มดินเชื้อ มีรูพรุนลดลง การดูดซึมน้ำลดลง การหดตัว หลังเผา และความหนาแน่นเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ยังพบผลึกของ Cristobatite และ Mulite ในดินตัวอย่างส่งผลทําให้การขยายตัวเมื่อร้อนและ ความต้านแรงดัดเพิ่มขึ้นตามลําดับด้วย ผลการศึกษาวิจัยนี้สรุปได้ว่าสามารถปรับปรุงสมบัติดินด้วยการเติมดินเชื้อจะเป็นการพัฒนาเนื้อดิน และผลิตภัณฑ์สําหรับการผลิตเครื่องปั้นดินเผาได้