การถ่ายทอดองค์ความรู้การเพิ่มมูลค่าการผลิตผลิตภัณฑ์จากขยะครัวเรือนสู่ เศรษฐกิจฐานรากกรณีศึกษา : ชุมชนชายฝั่งทะเลเทศบาลเมืองแสนสุข อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี

ผู้แต่ง

  • ธัญญพัทธ์ วัฒนจิรพันธุ์ สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์ คณะมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออก
  • ญาณัญฎา ศิรภัทร์ธาดา วิทยาลัยนวัตกรรมและการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา
  • ยิ่งยง รุ่งฟ้า คณะวิศวกรรมศาสตร์และสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออก
  • จงจิต ลิอ่อนรัมย์ คณะมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออก
  • มัทธนี ปราโมทย์เมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการออกแบบ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร

คำสำคัญ:

การถ่ายทอดความรู้, การเพิ่มมูลค่าการผลิตผลิตภัณฑ์จากขยะครัวเรือน, เศรษฐกิจฐานราก

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการผลิตผลิตภัณฑ์จากขยะครัวเรือนเพื่อเพิ่มมูลค่า และการถ่ายทอดความรู้กระบวนการผลิตผลิตภัณฑ์จากวัสดุขยะครัวเรือน สู่แนวทางการสร้างมูลค่าเพิ่มและส่งเสริมเศรษฐกิจฐานรากได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในชุมชนเทศบาลแสนสุข อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี ผลการวิจัยพบว่า กระบวนการผลิตผลิตภัณฑ์จากวัสดุเหลือทิ้งทางทะเลมีขั้นตอนดังนี้ คือ กระบวนการคัดแยกขยะครัวเรือน เป็นกระบวนเริ่มต้นที่สำคัญ คือ แยกขยะครัวเรือนที่จะนำมาผ่านกระบวนการแปรสภาพเป็นวัตถุดิบสำหรับการผลิตผลิตภัณฑ์จากขยะครัวเรือน และกระบวนการแปรสภาพ โดยการย่อยด้วยเครื่องย่อย เป็นการนำขยะครัวเรือนที่ผ่านการคัดแยกมาผ่านเครื่องย่อย จากนั้นนำมาผสมกับซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ในอัตราส่วน 1:4 ในการทำแม่พิมพ์แบบถอดประกอบได้ โดยเลือกใช้ไม้ความหนา 15 มิลลิเมตร เพื่อใช้สำหรับหล่อ โดยใช้วิธีการเทวัสดุแปรสภาพจากขยะครัวเรือนลงในแม่พิมพ์ในขณะที่วัสดุยังไม่แข็ง ทิ้งไว้ 40 นาที แล้วจึงถอดแม่พิมพ์และขัดเกลาให้ชิ้นงานเรียบร้อย อย่างไรก็ตาม จากกระบวนการดังกล่าว ได้มีการถ่ายทอดองค์ความรู้แก่ผู้เข้าร่วมโครงการจำนวน 33 คน จากผลการเปรียบเทียบคะแนนก่อนและหลังการถ่ายทอดองค์ความรู้ในการผลิตผลิตภัณฑ์จากขยะครัวเรือน พบว่า ผู้เข้าร่วมมีพัฒนาการด้านการมีส่วนร่วม ความเข้าใจ และความสามารถในการผลิตเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.05) สะท้อนถึงประสิทธิภาพของการอบรมและความเหมาะสมของเนื้อหาที่สามารถประยุกต์ใช้ได้จริงในชุมชน

เอกสารอ้างอิง

กรมควบคุมมลพิษ. (2563). คู่มือการลดและคัดแยกขยะมูลฝอยภายในบ้านและที่ทำงาน [E‑Book]. สืบค้นจาก https://www.pcd.go.th/publication/14503/

เกียรติพงษ์ ศรีสว่าง. (2545). การศึกษาการนำกลับมาใช้ใหม่ของขยะมูลฝอยภายในมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี]. Thailis, http://203.158.6.144/Thesis/Fulltext/kaittipong/kaittipong_fulltext.pdf

คณะอนุกรรมการยุทธศาสตร์เศรษฐกิจฐานราก. (2559). การส่งเสริมการพัฒนา “ระบบเศรษฐกิจฐานราก”. สำนักสนับสนุนขบวนองค์กรชุมชน และสำนักสื่อสารการพัฒนา, สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน). https://web.codi.or.th/wp-content/uploads/2019/05/Guide_economic_280959.pdf

ณัฐภัทร ณัตนวิชัย. (2565). Upcycling แนวคิดยุคใหม่ก้าวไปสู่เศรษฐกิจหมุนเวียน. ศูนย์ความเป็นเลิศด้านเทคโนโลยี

ปิโตรเคมีและวัสดุ. https://petromat.org/home/circular-economy-upcycling/

ทวีวงศ์ ศรีบุรี และเสาวนีย์ วิจิตรโกสุม. (2558). รายงานกิจกรรมส่งเสริมและสนับสนุนการวิจัยโครงการการปรับปรุงคุณภาพดินและการเพิ่มผลผลิตด้วยถ่านชีวภาพเพื่อความมั่นคงทางอาหารและเกษตรกรรมอย่างยั่งยืน. ศูนย์บริการวิชาการแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

เบญจวรรณ ใสหวาน, และคณะ. (2562). การจัดการความรู้เพื่อสร้างคุณค่าและมูลค่าเพิ่มแก่ผลิตภัณฑ์ชุมชนสำหรับวิสาหกิจชุมชน. วารสารนาคบุตรปริทรรศน์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช, 3(2), 137–147. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/nakboot/article/view/153501

ภิศักดิ์ กัลยาณมิตร และวชิรวัชร งามละม่อม. (2561). แนวทางการพัฒนาการจัดการขยะมูลฝอยขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. วารสารวิชาการแพรวากาฬสินธุ์ มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์, 5(1), 172–193. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/Praewa-ksu_Journal/article/view/115548

รวิธ รัตนไพศาลกิจ, และคณะ. (2564). แนวทางการจัดการเรียนรู้ตามกระบวนการคิดเชิงออกแบบเพื่อการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น. วารสารศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 25(1), 119–136. https://so01.tci-thaijo.org/index.php/jfofa/article/view/241519

ราเชนทร์ พูลทรัพย์. (2565). การจัดการองค์ความรู้และถ่ายทอดนวัตกรรมการจัดการขยะมูลฝอยในครัวเรือนและชุมชนแบบบูรณาการในพื้นที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จังหวัดเชียงราย. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มมร วิทยาเขตอีสาน, 3(2), 54–66. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jhsmbuisc/article/view/258127

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 8-12. สืบค้นเมื่อ 5 มิถุนายน 2568, จาก https://www.nesdc.go.th/main.php?filename=develop_issue

He, W., & Li, W. (2017, July). Research on green product design and sustainable development. In Proceedings of the 9th International Economics, Management and Education Technology Conference (IEMETC 2017) (pp. 117–120). https://doi.org/10.2991/iemetc-17.2017.24

Lasaridi, K., & Stentiford, E. (2011). Upcycling’ organic waste in a world of thinly distributed resources. Waste Management & Research, 29(11), 1115–1116. doi: 10.1177/0734242X11426526. PMID: 22038759.

Slotegraaf, R. J. (2012). Keep the door open: Innovating toward a more sustainable future. Journal of Product Innovation Management, 29(3), 349–351. https://doi.org/10.1111/j.1540-5885.2012.00905.x

Song, S., Liu, Z., & Liu, G. (1996). Material selection of green product design. Mechanical Science and Technology, 1.

Yan, L. (2011) Green product design based on sustainable development. Art and Design (Theoretical Edition), 2X: 219-220. https://qikan.cqvip.com/Qikan/Article/Detail?from=Qikan_Article_Detail&id=689837676201102085

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-06-30

รูปแบบการอ้างอิง

วัฒนจิรพันธุ์ ธ., ศิรภัทร์ธาดา ญ., รุ่งฟ้า ย., ลิอ่อนรัมย์ จ. ., & ปราโมทย์เมือง ม. (2025). การถ่ายทอดองค์ความรู้การเพิ่มมูลค่าการผลิตผลิตภัณฑ์จากขยะครัวเรือนสู่ เศรษฐกิจฐานรากกรณีศึกษา : ชุมชนชายฝั่งทะเลเทศบาลเมืองแสนสุข อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี. วารสารวิศวกรรมศาสตร์และสถาปัตยกรรมศาสตร์ อุเทนถวาย, 2(1), 55–65. สืบค้น จาก https://ph03.tci-thaijo.org/index.php/UthenJo/article/view/3117