การเปรียบเทียบตัวแบบอนุกรมเวลาสำหรับผู้ป่วยโรคอาหารเป็นพิษ

ผู้แต่ง

  • ศวิตา ทองขุนวงศ์ และภัคพล สวัสกมล -

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

                โรคอาหารเป็นพิษ เกิดจากการบริโภคอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีการปนเปื้อนของเชื้อต่าง ๆ เช่น เชื้อแบคทีเรีย ไวรัส หรือเชื้อปรสิต การทำนายจำนวนผู้ป่วยโรคอาหารเป็นพิษนั้นจะสามารถนำไปใช้ในการวางแผนกำหนดนโยบายการป้องกันการแพร่ระบาดได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยงานวิจัยนี้มีจุดประสงค์เปรียบเทียบตัวแบบทำนายอนุกรมเวลาทั้งหมด 4 ตัวแบบ ได้แก่ ตัวแบบ AR(p), ตัวแบบ MA(q), ตัวแบบ ARMA(p,q) และตัวแบบ ARIMA(p,q,d) โดยใช้ข้อมูลจำนวนผู้ป่วยโรคอาหารเป็นพิษรายสัปดาห์ของเขตสุขภาพที่ 9 จำนวน 53 สัปดาห์ โดยใช้ค่าเฉลี่ยร้อยละของความคาดเคลื่อนสัมบูรณ์ในการประเมินประสิทธิภาพของตัวแบบ

               ผลการศึกษา พบว่า ตัวแบบที่เหมาะสมกับการทำนายจำนวนผู้ป่วยโรคอาหารเป็นพิษของเขตสุขภาพที่ 9 คือ ตัวแบบ ARIMA(1,2,1) ซึ่งตัวแบบให้ค่าค่าเฉลี่ยร้อยละของความคาดเคลื่อนสัมบูรณ์ เท่ากับ 16.20%

คำสำคัญ: โรคอาหารเป็นพิษ; อนุกรมเวลา; ตัวแบบอารีมา

เอกสารอ้างอิง

เอกสารอ้างอิง

สันติ กุลพัชรพงศ์. (2565, 24 มิถุนายน). อาหารเป็นพิษ (Food Poisoning). MedPark Hospital. https://www.medparkhospital.com/disease-and-treatment/food-poisoning

ดนัย ลิ้มมธุรสกุล. (2568, 29 มกราคม). อาหารเป็นพิษ อันตรายที่มากับอาหาร. โรงพยาบาลรามคำแหง. https://www.ram-hosp.co.th/news_detail/1892

ยุวดี แก้วประดับ. (2564). การพยากรณ์แนวโน้มการเกิดโรคและรูปแบบของการระบาดแบบกลุ่มก้อนของโรคอาหารเป็นพิษ ในประเทศไทย ปี 2564 (วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. https://ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2021/TU_2021_6317030119_14771_19157.pdf

กรมประชาสัมพันธ์. (2568, 26 มีนาคม). อาหารเป็นพิษ...รู้เร็ว ป้องกันได้ รักษาทันการณ์. สำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี. https://secretary.prd.go.th/th/content/category/detail/id/9/iid/376205?utm_source=chatgpt.com

ดาว สงวนรังศิริกุล, หรรษา เชี่ยวอนันตวานิช, & มณีรัตน์ แสงเกษม. (2558). การศึกษาเปรียบเทียบเพื่อหาตัวแบบที่เหมาะสมสำหรับการพยากรณ์จำนวนผู้ป่วยที่เป็นโรคเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาในกรุงเทพมหานคร. วารสารวิจัยและพัฒนา มจธ., 38(1), 23–34.

สุมิตรา เมืองขวา. (2560). การพยากรณ์จำนวนผู้ป่วยในที่จำหน่ายกลับบ้านซึ่งป่วยด้วยโรคหลอดเลือดหัวใจ ที่คณะแพทยศาสตร์วชิรพยาบาล: การวิเคราะห์อนุกรมเวลา (วิธีการถัวเฉลี่ยเลขชี้กำลังอย่างง่าย). วารสารแพทย์วชิร : วารสารเวชศาสตร์เขตเมือง, 60(4), 277–286.

ปรีชา เครือโสม, เฉลิมชัย ภูริพัฒน์, พิณรัตน์ นุชโพธิ์, & พรวิมล คล่องสั่งสอน. (2566). นิพนธ์ต้นฉบับ: ตัวแบบระบบเกรย์สำหรับการพยากรณ์การแพร่ระบาดของโรคไข้เลือดออก: กรณีศึกษากรุงเทพมหานคร. วารสารควบคุมโรค, 49(2), 183–196.

วรียา วงศ์พานิช. (2564). การพยากรณ์ข้อมูลอนุกรมเวลาทางการแพทย์โดยใช้แบบจำลอง ARIMA. เวชบันทึกศิริราช, 14(4), 38–49.

สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 นครราชสีมา. (ไม่ปรากฏวันที่). จำนวนผู้ป่วยโรคอาหารเป็นพิษรายสัปดาห์. สืบค้นเมื่อ 22 มีนาคม 2568, จาก https://sites.google.com/view/dashboard-ddsr9

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2566). รายงานวิเคราะห์เกี่ยวกับการว่างงาน 2023 [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ (ไทย): สำนักงานสถิติแห่งชาติ. สืบค้นจาก https://www.nso.go.th/public/e-book/Analytical-Reports/Report_Unemployed_2566/17/

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-09-02

รูปแบบการอ้างอิง

[1]
ทองขุนวงศ์ และภัคพล สวัสกมล ศ. ., “การเปรียบเทียบตัวแบบอนุกรมเวลาสำหรับผู้ป่วยโรคอาหารเป็นพิษ ”, JSciTech, ปี 9, ฉบับที่ 2, ก.ย. 2025.

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย