การสำรวจพรรณไม้ชื่อจัน (Chan) จันท์ (Chan) จันทน์ (Chan) จันทร์ (Chan) และที่พระองค์ทรงปลูก

Exploring of Plants Named Chan (จัน), Chan (จันท์), Chan (จันทน์), Chan (จันทร์) and Royal Highness Planted

ผู้แต่ง

  • อนงคณ์ หัมพานนท์ สาขาวิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม
  • รัฐพล ศรประเสริฐ สาขาวิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม

คำสำคัญ:

คำสำคัญ: พระองค์ทรงปลูก จัน จันท์ จันทน์ และจันทร์

บทคัดย่อ

การสำรวจชื่อพื้นเมือง ชื่อวงศ์ ชื่อสกุล และชื่อชนิดของพรรณไม้นามจัน (Chan) จันท์ (Chan) จันทน์ (Chan) และจันทร์ (Chan) พบ 157 ชื่อพื้นเมือง 48 ชื่อวงศ์ 80 ชื่อสกุล 99 ชื่อชนิด มีลักษณะวิสัยของพรรณไม้ 13 แบบ ส่วนการรวบรวมชื่อทางการค้า ชื่อวงศ์ และชื่อสกุลของพรรณไม้พบ 36 ชื่อทางการค้า 9 ชื่อวงศ์ 14 ชื่อสกุล พบลักษณะวิสัย 5 แบบ เมื่อวิเคราะห์ข้อมูลของชื่อพื้นเมือง ชื่อวงศ์ ชื่อสกุล และชื่อชนิดของพรรณไม้ใน 2 กรณี คือ กรณีที่ 1 ชื่อพื้นเมืองเหมือนกัน ชื่อวงศ์เหมือนกัน และชื่อชนิดต่างกัน ส่วนในกรณีที่ 2 ชื่อพื้นเมืองเหมือนกัน ชื่อวงศ์ต่างกัน และชื่อชนิดต่างกัน สำหรับพรรณไม้นามจัน จันท์ จันทน์ และจันทร์ที่พระองค์ทรงปลูกตั้งแต่ พ.ศ.2501-2550 มี 8 รายชื่อพื้นเมือง ได้แก่ จัน (Chan) จันทน์ (Chan) จันทน์กะพ้อ (Chan Ka Pho) จันทน์ชะมด (Chan Chamot) จันทน์เทศ (Chan Thet) จันทน์หอม (Chan Hom) จันทนา (Chan Thana) และจันอิน (Chan In) พระองค์ทรงปลูกใน 2 ภูมิภาค 9 จังหวัด คือ ภาคกลาง 7 จังหวัด และภาคตะวันออก 2 จังหวัด ส่วนการใช้ประโยชน์พรรณไม้พบ 117 รายชื่อพื้นเมืองแบ่งตามการใช้ประโยชน์ 5 ด้าน คือ ด้านพิธีกรรมและสักการะบูชา ด้านอาหาร ด้านสมุนไพร ด้านของใช้ และด้านนันทนาการ

References

กรมวิชาการเกษตร. (2547). ทะเบียนพันธุ์พืชในประเทศไทย. กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

กรมศิลปากร. (2551). เครื่องประกอบพระอิสริยยศ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์.. บริษัท อัมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับสิชซิ่ง จำกัด.

โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี. (2556). แนวทางการดำเนินงานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ. สธ.) ระยะ 5 ปีที่ห้า (ตุลาคม 2554-กันยายน 2559). บริษัท เวิร์ค สแควร์ จำกัด.

ชนะ วงศ์สุวรรณ. (2539). คู่มือโป๊ยเซียน. สกายบุ๊ค.

นัยนา เทศนา และ พาโชค พูดจา. (2564). พรรณไม้สำคัญในระบบนิเวศเขาหินปูนประเทศไทย. กลุ่มงานพฤกษศาสตร์ป่าไม้ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.

พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยราชภัฏ พ.ศ.2547. (10 มิถุนายน 2547). ราชกิจจานุเบกษา. เล่มที่ 121 ตอนพิเศษ 23 ก. 24 หน้า.

มรกต แสงสดสี และ สว่าง ขวัญบุญ. (2524). ชุมนุมบอนสี. สำนักพิมพ์หอสมุดกลาง 09.

มานพ ผู้พัฒน์, ธีรวัฒน์ ทะนันไธสง, ปรีชา การะเกตุ และ กชพรรณ ศรีสาคร. (2563). พืชป่าสมุนไพร. กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และ

พันธุ์พืช.

ราชันย์ ภู่มา. (2559). สารานุกรมพืชในประเทศไทย เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารีทรงเจริญพระชนมายุ 60 พรรษา. กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช.

วรินท์ โอนอ่อน, ฉัตรชนก นุกูลกิจ, ทัณฑิกา แก้วสูงเนิน, นัฐธิฌา เพิ่มผล และ ยลดา ศรีเศรษฐ์. (2565). ผลของวิธีการสกัดต่อปริมาณสารประกอบฟีนอลิกรวมและฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของตำรับจันทน์ทั้งห้า. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 24(3), 88-96.

วิชาญ เอียดทอง. (2551). มารู้จักไม้จันทน์กับธรรมเนียมพระบรมศพและพระศพเจ้านาย. วารสารการจัดการป่าไม้, 2(4), 29-45.

ส.เปลี่ยนศรี. (2524). 108 ว่านมหัศจรรย์ เล่ม 2. สำนักพิมพ์จินดาสาสน์.

สมาคมบอนสีแห่งประเทศไทย. (2564). บอนสี: Caladium. บริษัท อัมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับสิชซิ่ง จำกัด.

สํานักคุมครองพันธุพืชแห่งชาติ. (2543). พันธุขาวพื้นเมืองไทย. กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

สํานักคุมครองพันธุพืชแห่งชาติ. (2544ก). ฐานข้อมูลเชื้อพันธุพืชขาว. กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

สํานักคุมครองพันธุพืชแห่งชาติ .(2544ข). ฐานขอมูลเชื้อพันธุพืชมะมวง. กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

สํานักคุมครองพันธุพืชแห่งชาติ. (2544ค). . ฐานขอมูลเชื้อพันธุพืชลิ้นจี่. กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

สำนักคุมครองพันธุพืชแห่งชาติ. (2560). รายชื่อพันธุ์พืชใหม่ ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองพันธุ์พืช พ.ศ. 2542 (2546-2560) เล่ม 1. กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

สำนักงานการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช. (2554). พืชชนิดใหม่ของโลกในประเทศไทย. ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

สำนักงานข้อมูลสมุนไพร. (ม.ป.ป). ฐานข้อมูล PHARM Database. https://medplant.mahidol.ac.th/pharm/search.asp

สำนักงานหอพรรณไม้. (2557). ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย เต็ม สมิตินันทน์. สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช.

สำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ. (2555). เครื่องประกอบพระอิสริยยศ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี. บริษัท อัมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับสิชซิ่ง จำกัด.

อนงคณ์ หัมพานนท์ และ รัฐพล ศรประเสริฐ. (2556). สวนจันทรา. วารสารวิทยาศาสตร์จันทรเกษม, 23(23), 6-14.

อุทัย ธานี. (2524). 108 ว่านมหัศจรรย์ เล่ม 3. สำนักพิมพ์จินดาสาสน์.

อุไร จิรมงคลการ. (2543). คู่มือคนรักต้นไม้: โกสน. บริษัท อัมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับสิชซิ่ง จำกัด.

เผยแพร่แล้ว

2023-12-08