การศึกษาปริมาณที่เหมาะสมและการคงอยู่ของแบคทีเรียแลคติกเพื่อใช้เป็นโพรไบโอติก ในอาหารสัตว์น้ำที่ผสมใยอาหารจากเปลือกทุเรียน

Main Article Content

อารยา แดงโรจน์
หยาดรุ้ง สุวรรณรัตน์

บทคัดย่อ

     งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปริมาณของแบคทีเรียแลคติกที่เหมาะสม และการคงอยู่ของแบคทีเรียแลคติกที่ใช้เป็นโพรไบโอติกในอาหารสัตว์น้ำที่ผสมใยอาหารจากเปลือกทุเรียน 30% โดยเก็บอาหารที่ผสมแบคทีเรียแลคติกในอุณหภูมิที่แตกต่างกัน 3 อุณหภูมิ คือ อุณหภูมิห้อง ( = 31.5 ºC) ในตู้เย็น ( = 4.5 ºC) และในตู้บ่ม (37 ºC) โดยทดลองเป็นเวลา 4 สัปดาห์ พบว่าอาหารที่ฉีดพ่นแบคทีเรียแลคติกในวันแรก มีจำนวน 161.64+5.11 CFU×105/g โดยในสัปดาห์ 1, 3 และ 4 อาหารสัตว์น้ำที่เก็บไว้ในตู้เย็นมีอัตราการคงอยู่ของแบคทีเรียแลคติกมากที่สุด รองลงมา คือ ในตู้บ่ม และอุณหภูมิห้อง เมื่อสิ้นสุดการทดลองจำนวนแบคทีเรียแลคติกคงอยู่เท่ากับ 7.53+2.18, 5.48+3.52 และ 3.95+3.09 CFU×105/g ตามลำดับ ส่วนการศึกษาปริมาณของแบคทีเรียแลคติกที่เหมาะสมในอาหารสัตว์น้ำที่ผสมใยอาหารจากเปลือกทุเรียน ปลาตะเพียนขาวมีน้ำหนักเฉลี่ยเริ่มต้น 8.64±0.54 g และมีความยาวเริ่มต้น 9.12±0.27 cm. ใช้เวลาในการทำการทดลอง 8 สัปดาห์ เมื่อพิจารณาในภาพรวมชุดการทดลองที่อาหารปลามีแบคทีเรียแลคติก 108 CFU/g มีอัตราน้ำหนักเพิ่ม อัตราความยาวเพิ่มดีที่สุด เท่ากับ 10.89±2.69 g และ 1.39±0.22 cm. รองลงมาคือ อาหารที่มีแบคทีเรียแลคติก 106, 107, 109 CFU/g และชุดควบคุม มีอัตราน้ำหนักเพิ่ม เท่ากับ 10.50±3.55, 10.41±2.72, 9.40±1.99 และ 9.05±1.96 g ตามลำดับ อัตราความยาวเพิ่ม เท่ากับ 1.28±0.67, 1.15±0.29, 0.94±0.09 และ 0.57±3.36 cm. ตามลำดับ ซึ่งแตกต่างกันทางสถิติ (p<0.05) จึงสรุปได้ว่าปริมาณของแบคทีเรียแลคติกที่เหมาะสมในอาหารสัตว์น้ำที่ผสมใยอาหารจากเปลือกทุเรียน คือ 108 CFU/g และควรเก็บอาหารสัตว์น้ำที่มีส่วนผสมของโพรไบโอติกไว้ในตู้เย็นเพื่อคงจำนวนจุลินทรีย์ไม่ให้เสื่อมสภาพหรือเสียชีวิตได้ ซึ่งอาจนำไปสู่ความสูญเสียความสามารถในการทำงาน และลดประสิทธิภาพของการส่งเสริมสุขภาพลง

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

กฤติยา ไชยนอก. (2557). “ทุเรียน..ราชาผลไม้”. บทความเผยแพร่ความรู้สู่ประชาชน. เข้าถึงได้จาก : https://pharmacy.mahidol. ac.th/th/knowledge/article/208/

คณิสร ล้อมเมตตา, สิทธิพัฒน์ แผ้วฉ่ำ, สนธยา กูลกัลยา และอุมารินทร์ มัจฉาเกื้อ. (2559). การใช้เปลือกทุเรียนและเมล็ดทุเรียนบดแห้งทดแทนปลายข้าวในสูตรอาหารเลี้ยงปลาไน. วารสารวิจัยรำไพพรรณี, 10(2) : 109-117.

คึกฤทธิ์ ศิลาลาย. (2561). โพรไบโอติกที่ใช้ประโยชน์ในปศุสัตว์. วารสารเกษตรพระจอมเกล้า, 36(1) : 152-160.

เจตนิพัทธ์ บุณยสวัสดิ์ และจักราวุธ ภู่เสม. (2561). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์เรื่องการพัฒนาศักยภาพแป้งเปลือกทุเรียน. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร.

จักราวุธ ภู่เสม และเจตนิพัทธ์ บุณยสวัสดิ์. (2561). ผลของการใช้เปลือกทุเรียนผงทดแทนแป้งสาลีต่อคุณภาพของแป้งทาร์ต. วารสารวิชาการและวิจัยมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร, 11(2) : 48-58.

ชาญวิทย์ สุวรรณ์ และชนกันต์ จิตมนัส. (2563). การใช้จุลินทรีย์จีไบโอติกเสริมอาหารปลานิลเพื่อเร่งการเจริญเติบโตและเสริมภูมิคุ้มกัน. วารสารเกษตรพระวรุณ, 17(1) : 63-74.

รัชฎาพร อุ่นศิวิไลย์. (2556). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์เรื่องการแยกเชื้อโพรไบโอติกจากกากมันสำปะหลัง. นครราชสีมา: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี.

สุบัณฑิต นิ่มรัตน์, ประพัตร์ แก้วมณี, ไตรมาศ บุญไทย และวีรพงศ์ วุฒิพันธุ์ชัย. (2552). การสำรวจการใช้โพรไบโอติกในการเลี้ยงกุ้งขาวแปซิฟิกในจังหวัดระยอง. วารสารวิทยาศาสตร์บูรพา, 14(1) : 56-69

หยาดรุ้ง สุวรรณรัตน์ และจิรพร สวัสดิการ. (2561). ปริมาณใยอาหารและคุณสมบัติการต้านแบคทีเรียของใยอาหารจากเปลือกทุเรียน ที่ผ่านการทำแห้งแบบลมร้อนและแบบแช่เยือกแข็ง. วารสารวิจัยรำไพพรรณี, 2(1): 178-185.

หยาดรุ้ง สุวรรณรัตน์, ปุญญิศา วัฒนะชัย และสราวุธ แสงสว่างโชติ. (2565). การคัดแยกแบคทีเรียแลคติกจากอาหารหมักพื้นบ้านเพื่อใช้เป็นโพรไบโอติกในอาหารสัตว์น้ำที่ผสมใยอาหารจากเปลือกทุเรียน. PSRU Journal of Science and Technology, 7(2) : 57-72.

อรวรรณ ละอองคำ. (2562). โพรไบโอติก : จุลินทรีย์คัดสรรเพื่อสุขภาพ. วารสารอาหาร, 49(4) : 29-38.

Ahmad, N., Ibrahim, H., & Salim, N. (2020). Durian peel fiber as a dietary supplement in catfish farming : Effects on growth and water quality. Aquaculture Science, 52(3) : 104-112.

Almeida, J., Costa, P., & Santos, R. (2019). Shelf life extension of probiotic products through cold storage : A comprehensive review. International Journal of Dairy Technology, 38(2) : 152-161.

Arias, M., Sandoval, C., & Ortega, R. (2020). The impact of temperature on probiotic viability : A comparative study of refrigerated and non-refrigerated storage. Journal of Food Science and Technology, 45(6) : 234-245.

FAO/WHO. (2001). Health and nutritional properties of probiotics in food including powder milk with live lactic acid bacteria (5th ed.), from http://www.fao.org/3/a-a0512e.pdf.

Fuentes-Alventosa, J.M., Rodríguez-Gutiérrez, G., Jaramillo-Carmona, S., Espejo-Calvo, J.A., Rodríguez-Arcos, R., Fernández-Bolaños, J., Guillén-Bejarano, R., & Jiménez-Araujo, A. (2009). Effect of extraction method on chemical composition and functional characteristics of high dietary fibre powders obtained from asparagus by-products. Food Chemistry, 113(2) : 665-671.

Fuller, R. (1989). Probiotics in man and animals. Journal of Applied Bacteriology, 66(5) : 365-378.

Dunne, C., O’Mahony, L., Murphy, L., Thornton, G., Morrissey, D., Morrisseym D., O’Halloran, S., Feeney, M., Flynn, S., Fitzgerald, G., Daly, C., Kiely, B., O’Sullivan, G.C., Shanahan, & F., Collins J.K. (2001). In vitro selection criteria for probiotic bacteria of human origin: Correlation with in vivo findings. The American Journal of Clinical Nutrition, 73(2) : 386S-392S.

González, P., Molina, M., & Fernández, R. (2021). Papaya (Carica papaya) fiber as a prebiotic: Its role in enhancing digestive health and modulating gut microbiota in animal models. International Journal of

Food Sciences and Nutrition, 72(1) : 64-74.

Hijova, E., & Chmelarova, A. (2007). Short chain fatty acid and colonic health. Bratislava Medical Journal, 108(8) : 354-358.

Hill, C., Guarner, F., Reid, G., Gibson, G.R., Merenstein, D.J., Pot, B., Morelli, L., Canani, R.B., Flint, H.J., Salminen, S., Calder, P.C., & Sanders, M.E. (2014). The International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics consensus statement on the scope and appropriate use of the term probiotic. Nature Reviews Gastroenterology and Hepatology, 11(8) : 506-514.

Holzapfel, W. H., & Schillinger, U. (2002). Introduction to pre and probiotics. Food Research International, 35 : 109-116.

Holzapfel, W.H., & Wood, B.J.B. (1995). Lactic acid bacteria in contemporary perspective. In B. J. B. Wood (Ed.), The genera of lactic acid bacteria (pp. 1-6). Springer, Boston, MA.

Hwanhlem, N., Watthanasakphuban, N., Riebroy, S., Benjakul, S., H‐

Kittikun, A., & Maneerat, S. (2010). Probiotic lactic acid bacteria from Kung-Som: Isolation screening, inhibition of pathogenic bacteria. International Journal of Food Science and Technology, 45(3) : 594-601.

Kaur, A.P., Bhardwaj, S., Dhanjal, D.S., Nepovimova, E., Cruz-Martins, N., Kuča, K., Chopra, C., Singh, R., Kumar, H., Sen, F., Kumar, V., Verma, R., & Kumar, D. (2021). Plant prebiotics and their role in the amelioration of diseases. Biomolecules, 11(3) : 1-25.

Larrauri, J. A., Ruperez, P., & Saura-Calixto, F. (1997). Mango peel fibres with antioxidant activity. Zeitschrift Fur Lebensmittel-Untersuchung Und-Forschung, 205 : 39-42.

Lilley, D.M. & Stillwell, R.H. (1965). Probiotics: growth-promoting factors produced by microorganisms. Science, 147(36-59): 747–748.

Manshor, M.R., Anuar, H., Nur Aimi, M.N., Ahmad Fitrie, M.I., Wan Nazri, W.B., Sapuan, S.M., El-Shekeil, Y.A., & Wahit, M.U. (2014). Mechanical, thermal and morphological properties of durian skin fibre reinforced PLA biocomposites. Materials and Design, 59 : 279-286.

Mountzouris, K.C., Tsitrsikos, P., Palamidi, I., Arvaniti, A., Mohnl, M., Schatzmayr, G., & Fegeros, K. (2010). Effects of probiotic inclusion levels in broiler nutrition on growth performance, nutrient digestibility, plasma immunoglobulins, and cecal microflora composition. Poultry Science, 89(1) : 58–67.

Oliveira, F., Ferreira, C., & Santos, M. (2021). Soybean meal as a dietary fiber in aquaculture systems: Impact on fish growth and water quality parameters. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 69(8) : 2334-2340.

Pérez-Sánchez, T., Ruiz, P., & Vargas-Chacoff, L. (2020). Probiotic use in shrimp aquaculture: A study on Penaeus monodon immunity and growth response to probiotic supplementation. Journal of Aquaculture Nutrition, 36(5) : 344-356.

Plaza-Diaz, J., Ruiz-Ojeda, F.J., Gil-Campos, M., & Gil, A. (2019). Mechanisms of Action of Probiotics. Advances in Nutrition, 10 : S49–66. https://doi.org/10.1093/advances/nmy063.

Rahman, A., Abdullah, N., & Osman, A. (2019). Prebiotic potential of banana fiber and its impact on gut microbiota composition. Food and Nutrition Research, 63(2) : 215-227.

Rodriguez, R., Jiménez, A., Fernández-Bolaños, J., Guillén, R., & Heredia, A. (2006). Dietary fibre from vegetable products as a source of functional ingredients. Trends in Food Science and Technology, 17(1) : 3-15.

Tan, J., Lim, S., & Wong, P. (2020). Durian fiber as a prebiotic: Effects on gut microbiota and short-chain fatty acid production in rats. Journal of Functional Foods, 68 : 103-115.

Toledo, N., Ferrer, J., & Bórquez, R. (2010). Drying and storage stability of a probiotic strain incorporated into a fish feed formulation. Drying Technology: An International Journal, 28(4) : 508-516.

Vasiljevic, T., & Shah, N.P. (2008). Probiotics from Metchnikoff to bioactives. International Dairy Journal, 18(7): 714-728.

Wang, Y., Li, J., Lin, H., & Zhang, X. (2019). Effects of dietary probiotic supplementation on growth performance and immune response in Nile tilapia (Oreochromis niloticus). Aquaculture Research, 50(3) : 745-754.

Zhang, L., Wang, Y., & Liu, J. (2018). Coconut husk fiber as a prebiotic in aquaculture: Benefits for fish growth and water quality maintenance. Aquaculture Research, 49(6) : 745-753.

Zhou, X., Wang, Y., & Zheng, X. (2021). Suboptimal levels of probiotic supplementation fail to enhance growth and immune parameters in fish. International Journal of Fisheries and Aquaculture, 52(1) : 189-196.