วารสารเกษตรรำไพ

การศึกษาห่วงโซ่อุปทานของเปลือกทุเรียนและสารพิษตกค้างในเส้นใยอาหาร จากเปลือกทุเรียนเพื่อการนำไปใช้ประโยชน์

จิรพร สวัสดิการ — 2025-08-28

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาห่วงโซ่อุปทานของเปลือกทุเรียน และสารเคมีกำจัดศัตรูพืชตกค้างในเส้นใยอาหารจากเปลือกทุเรียน ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามสัมภาษณ์ผู้ประกอบการและวิสาหกิจชุมชนที่แปรรูปผลิตภัณฑ์ทุเรียน จากการวิเคราะห์ห่วงโซ่อุปทานของเปลือกทุเรียน พบว่า เศษเหลือเปลือกทุเรียนที่เกิดขึ้นจากผู้แปรรูปในส่วนกลางน้ำ โดยการแปรรูปทุเรียนทอด เป็นแหล่งรวบรวมเปลือกทุเรียนที่เหมาะสม เนื่องจากสามารถรวบรวมได้ครั้งละจำนวนมาก หลังจากนั้นคัดเลือกแหล่งของเปลือกทุเรียนจำนวน 5 แหล่ง เพื่อนำไปผลิตเป็นเส้นใยอาหารจากเปลือกทุเรียน และวิเคราะห์สารเคมีกำจัดศัตรูพืชในเส้นใยอาหารจากเปลือกทุเรียน 4 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มที่ 1 Organophosphorus กลุ่มที่ 2 Organochlorine กลุ่มที่ 3 Pyrethroid กลุ่มที่ 4 Carbamate พบว่า มีสารตกค้างในกลุ่ม Organophosphorus ซึ่งพบ Dichlorvos ในเส้นใยอาหารจากเปลือกทุเรียนแหล่งที่ 2 และแหล่งที่ 4 พบ Methyl parathion ในเส้นใยอาหารจากเปลือกทุเรียนแหล่งที่ 2 และพบ Mevinphos ในเส้นใยอาหารจากเปลือกทุเรียนแหล่งที่ 4 การศึกษาวิจัยในครั้งนี้เป็นข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับความปลอดภัยทางด้านเคมีของเส้นใยอาหารจากเปลือกทุเรียน สำหรับการใช้ประโยชน์ของเส้นใยอาหารจากเปลือกทุเรียนต่อไป

การศึกษาชนิดของวัชพืชใน อินทผลัม มันเทศ ลิลลี่ กล้วยไม้สกุลหวายและฟาแลนนอปซิส เพื่อจัดทำบัญชีรายชื่อศัตรูพืช

ธัญชนก ศรีเมือง — 2025-08-28

การสำรวจชนิดของวัชพืชใน อินทผลัม มันเทศ ลิลลี่ กล้วยไม้สกุลหวายและสกุลฟาแลนนอปซิส ในระหว่างปีงบประมาณ 2565-2567 ในพื้นที่ต่างๆ ของประเทศไทย เพื่อจัดทำบัญชีรายชื่อศัตรูพืช สำรวจ จำแนกชนิด และจัดทำตัวอย่างแห้ง โดยสำรวจแบบสืบพบ ในแปลงอินทผาลัม จำนวน 98 แปลง มันเทศ จำนวน 44 แปลง ลิลลี่ จำนวน 4 แปลง และกล้วยไม้สกุลหวายและสกุลฟาแลนนอปซิส พบวัชพืช 55, 38, 11 และ 14 ชนิด ตามลำดับ วัชพืชวงศ์ที่มีความหลากหลายในแต่ละพืชคือ วงศ์ทานตะวัน Asteraceae ซึ่งมีความถี่สัมพัทธ์ของวงศ์สูงสุดด้วยเช่นกัน รองลงไปได้แก่ วัชพืชวงศ์หญ้า (Poaceae) วงศ์กก Cyperaceae แต่ความถี่สัมพัทธ์แตกต่างกันในแต่ละพืช และชนิดวัชพืชที่พบความถี่สัมพัทธ์สูงสุดในแต่ละชนิดของพืชปลูกแตกต่างกันไป แต่มักเป็นวัชพืชที่เป็นสมาชิกวงศ์หญ้า

การสำรวจคุณภาพของชีวภัณฑ์เชื้อรา Trichoderma ทางการค้า สำหรับควบคุมเชื้อก่อโรคพืชในประเทศไทย

อนุเทพ ภาสุระ — 2025-08-28

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจคุณภาพของชีวภัณฑ์เชื้อรา Trichoderma ทางการค้าสำหรับควบคุมเชื้อก่อโรคพืชจำนวน 5 ผลิตภัณฑ์ ที่จำหน่ายทางออนไลน์ โดยประเมินจากรายละเอียดที่ระบุบนฉลาก ปริมาณเชื้อในชีวภัณฑ์ และประสิทธิภาพในการยับยั้งการเจริญของเชื้อราก่อโรคบางชนิด จากการศึกษาพบว่ามีชีวภัณฑ์ที่มีคุณสมบัติผ่านตามเกณฑ์มาตรฐานตามประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เรื่อง กำหนดมาตรฐานสินค้าการเกษตรจำนวน 4 ผลิตภัณฑ์ (ร้อยละ 80) เป็นชีวภัณฑ์สูตรสำเร็จในรูปแบบชนิดน้ำ (ชีวภัณฑ์เครื่องหมายการค้า A และ B) และรูปแบบชนิดแข็ง (ชีวภัณฑ์เครื่องหมายการค้า C และ D) และมีชีวภัณฑ์จำนวน 1 ผลิตภัณฑ์ (ร้อยละ 20) เป็นชีวภัณฑ์รูปแบบเชื้อสด (ผลิตภัณฑ์ E) ที่ไม่ผ่านคุณสมบัติตามเกณฑ์มาตรฐานด้านฉลากบรรจุภัณฑ์ จากการตรวจนับปริมาณเชื้อรา Trichoderma ในชีวภัณฑ์ทุกเครื่องหมายทางการค้า พบว่ามีปริมาณเชื้อรา Trichoderma อยู่ในเกณฑ์ผ่านมาตรฐานตามเกณฑ์ขั้นต่ำในด้านปริมาณเชื้อจุลินทรีย์ที่ขึ้นทะเบียนชีวภัณฑ์ทางการค้า เมื่อนำเชื้อรา Trichoderma ที่แยกได้จากชีวภัณฑ์มาทดสอบประสิทธิภาพในการยับยั้งการเจริญกับเชื้อก่อโรคพืช 4 ชนิด ด้วยวิธี Dual culture plate บนจานอาหารเลี้ยงเชื้อ PDA พบว่าชีวภัณฑ์เครื่องหมายทางการค้า A (Trichoderma asperellum) สามารถยับยั้งเชื้อราก่อโรคพืช Colletrotrichum gloeosporioides KPS 00286 ได้มากที่สุดที่ร้อยละ 70.00 ชีวภัณฑ์เครื่องหมายทางการค้า C (T. harzianum) สามารถยับยั้งเชื้อราก่อโรคพืช Phomopsis asparagi KPS 00288 และ Rhizoctonia oryzae KPS 00289 ได้ร้อยละ 91.18 และ 74.29 ตามลำดับ ชีวภัณฑ์เครื่องหมายทางการค้า D (T. asperellum) สามารถยับยั้งเชื้อราก่อโรคพืช Fusarium sp. B1-1 ได้มากที่สุดที่ร้อยละ 78.10