ผลของวิธีการทำแห้งต่อปริมาณเชื้อจุลินทรีย์และสารเอนโดรกราโฟไลด์ ของฟ้าทะลายโจร

Main Article Content

จิตติมา จิรโพธิธรรม
ศิริพรรณ สุขขัง
รัตติยา ผดุงผล

บทคัดย่อ

วิธีการทำแห้งเป็นปัจจัยหนึ่งที่สำคัญต่อคุณภาพของวัตถุดิบสมุนไพรรวมไปถึงฟ้าทะลายโจร เนื่องจากมีผลต่อการลดลงของปริมาณสารสำคัญและการเจริญของเชื้อจุลินทรีย์ ส่งผลต่อมาตรฐานของวัตถุดิบสมุนไพรฟ้าทะลายโจรซึ่งการทำแห้งด้วยวิธีการที่เหมาะสมจะช่วยป้องกันการปนเปื้อนของเชื้อจุลินทรีย์และรักษาปริมาณสารเอนโดรกราโฟไลด์ในฟ้าทะลายโจรได้ สำหรับการทดลองทำแห้งฟ้าทะลายโจรมีกระบวนการ ดังนี้ 1) การตากแดด 2) การตากในร่ม 3) โรงอบพลังงานแสงอาทิตย์ และ 4) ตู้อบลมร้อน ผลของการทดลองพบว่าฟ้าทะลายโจรมีปริมาณเอนโดรกราโฟไลด์ เท่ากับ 101.30  99.24 และ 91.92 มก./ล. ตามลำดับ ส่วนวิธีการทำแห้งด้วยโรงอบพลังงานแสงอาทิตย์มีค่าต่ำที่สุด คือ 69.66 มก./ล. อย่างไรก็ตามการทำแห้งฟ้าทะลายโจรด้วยวิธีการตากแดดและการตากในร่มมีปริมาณสารเอนโดรกราโฟไลด์สูงและมีค่าไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ แต่พบการปนเปื้อนของปริมาณเชื้อจุลินทรีย์ทั้งหมดสูงในวิธีการทำแห้งด้วยการตากแดดและตากในร่ม คือ 1.4x106 CFU/g และ 6.2x106 CFU/g ตามลำดับ ในขณะที่การตากในโรงอบพลังงานแสงอาทิตย์และตู้อบลมร้อนพบปริมาณเชื้อจุลินทรีย์ทั้งหมด 8.4x105 และ 3.6x105 CFU/g ตามลำดับ ดังนั้นจากผลการทดลองจะเห็นได้ว่าการทำแห้งฟ้าทะลายโจรด้วยตู้อบลมร้อนเป็นวิธีการที่เหมาะสมที่สุด เนื่องจากสามารถช่วยรักษาคุณภาพและปริมาณสารเอนโดรกราโฟไลด์ได้ดีที่สุด

Article Details

ประเภทบทความ
สาขาพืชศาสตร์

เอกสารอ้างอิง

กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. (2564).ข้อควรรู้เกี่ยวกับการใช้ “สารแอนโดรกราโฟไลด์” ในผลิตภัณฑ์ “ฟ้าทะลายโจร” เพื่อ “การรักษาโควิด-19”. บริษัท บียอนด์ พับลิสชิ่ง จำกัด.

กรมส่งเสริมการเกษตร. (2556). “องค์ความรู้เพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสู่การเป็น smart officer : สมุนไพรและเครื่องเทศ”. สำนักพัฒนาการถ่ายทอดเทคโนโลยี กรมส่งเสริมการเกษตร.

เกษร แช่มชื่น. (2566). คู่มือ การผลิตฟ้าทะลายโจรเพื่อเป็นแนวทางการรับรองแหล่งผลิต GAP พืชสมุนไพร. อนันตชัยการพิมพ์.

ชาลีดา บรมพิชัยชาติกุล. (2555). เทคโนโลยีการทำแห้งแบบผสมผสาน: การนำมาใช้เพื่อถนอมผลิตภัณฑ์อาหารที่ไวต่อความร้อน. วารสารวิจัยและพัฒนา มจธ., 35(2), 269-283.

ธรรมรัตน์ บุญสูง, สันต์ ใจยอดศิลป์, สมวงศ์ ใจยอดศิลป์, ขวัญศรี สราญกวิน, และสุภัสสรณ์ แก้วกลิ่น. (2565). การศึกษาปริมาณแอนโดรกราโฟไลด์ในส่วนต่าง ๆ ของฟ้าทะลายโจรในระยะเก็บเกี่ยวที่ต่างกันจากอำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก, 20(1), 141-149.

นักสิทธิ์ ปัญโญใหญ่ สุดธิดา คำเหมือง และวิภาวรรณ ไชยเทพ. (2554). การศึกษารูปแบบการอบแห้งสมุนไพรไทยบางชนิด. วารสารแก่นเกษตร (ฉบับพิเศษ), 39, 488-492.

เมทินี หลิมศิริวงษ์ และปัณรส แช่มชมดาว. (2562). บทความวิชาการเพื่อการศึกษาต่อเนื่องทางเภสัชศาสตร์ เรื่อง การผลิตสารมาตรฐานกรมวิทยาศาสตร์ การแพทย์ Andrographolide จากฟ้าทะลายโจร และการนําสารมาตรฐานไปใช้ในการควบคุมคุณภาพผลิตภัณฑ์. กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข.

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงใหม่. (2556). คู่มือการแปรรูปวัตถุดิบสมุนไพร. สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงใหม่.

อาทิตยา พองพรหม. (2564). การปลูกสมุนไพรฟ้าทะลายโจร. สำนักพัฒนาและถ่ายทอดเทคโนโลยี.

Raza, A., Ali, M. A., Yusof, Y. A., Nasir, A. and Muneer, S. (2018). Effect of different drying treatments on concentration of curcumin in raw Curcuma longa L. Food Research, 2(6), 500-504. https://doi.org/10.26656/fr.2017.2(6).109

Saeidi, K., Ghafari, Z. and Rostami, S. (2016). Effect of drying methods on essential oil content and composition of Mentha longifolia (L.) Hudson. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 19(2), 391- 396. https://doi.org/10.1080/0972060X.2015.1108246