การสะสมทางชีวภาพของโลหะหนักบางชนิดในปลาทู (Rastrelliger brachysoma) และปลากุเรา (Eleutheronema tetradactylum) จากบริเวณอ่าวแม่กลอง จังหวัดสมุทรสงคราม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์การสะสมทางชีวภาพของ แคดเมียม ทองแดง ตะกั่ว และสังกะสี ที่สะสมอยู่ในเหงือก อวัยวะสืบพันธุ์ ลำไส้ ตับ และเนื้อของปลาทู (Short-bodied mackerel, Rastrelliger brachysoma) และปลากุเรา (Fourfinger threadfin, Eleutheronema tetradactylum ) ที่เก็บรวบรวมจากบริเวณอ่าวแม่กลอง จังหวัดสมุทรสงคราม ผลจากการวิเคราะห์ปริมาณของโลหะหนักที่สะสม พบว่าสังกะสีมีปริมาณการสะสมมากที่สุดในทุกอวัยวะของปลา โดยมีการสะสมสูงสุดในเหงือกของปลาทู (144.786±13.705 มก./กก.)และในตับของปลากุเรา (85.157±36.610 มก./กก.) แคดเมียมและทองแดงมีการสะสมในตับมากที่สุด นอกจากนี้โลหะทั้ง 4 ชนิด ส่วนใหญ่ยังมีการสะสมในเหงือกในปริมาณค่อนข้างมากเช่นกัน ส่วนเนื้อพบการสะสมของโลหะทั้ง 4 ชนิดน้อยที่สุด และเมื่อเทียบค่าสถิติปริมาณการสะสมของโลหะหนักกับอวัยวะส่วนต่าง ๆ ของปลาสองชนิดที่ทำการศึกษา พบว่าตับและเหงือกมีปริมาณการสะสมของโลหะหนักทั้ง 4 ชนิดสูงสุดอย่างมีนัยสำคัญ (p≤0.05) ส่วนเนื้อมีปริมาณการสะสมของโลหะหนักทั้ง 4 ชนิดต่ำสุดอย่างมีนัยสำคัญ (p≤0.05) ปริมาณสังกะสีและทองแดงที่ได้จากการศึกษาครั้งนี้ในเนื้อปลาที่นำมาบริโภค ต่ำกว่ามาตรฐาน แต่ปริมาณการสะสมของแคดเมียมและตะกั่วในเนื้อปลา สูงเกินกว่ามาตรฐานกำหนดของกระทรวงสาธารณสุขไทยและของสหภาพยุโรป
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงสาธารณสุข. (2529). มาตรฐานอาหารที่มีสารปนเปื้อน: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 98 (พ.ศ. 2529). กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข
กองมาตรฐานสิ่งแวดล้อม. (2530). ปรอท: สำนักงานคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ กระทรวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและการพลังงาน.กรุงเทพฯ: กระทรวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและการพลังงาน
ชัยพฤกษ์ วงศ์สุวรรณ. (2553). คุณภาพสิ่งแวดล้อม และแนวโน้มผลกระทบที่จะเกิดขึ้นต่อพื้นที่ชายฝั่งทะเลบริเวณปากแม่น้ำแม่กลอง. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 18(4), 38-49.
ธีรนาถ สุวรรณเรือง. (2563). โลหะหนักปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อม และผลกระทบต่อสุขภาพ. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ, 13(1), 1-7.
วิกันดา ชัยบุตร. (2541). การศึกษาปริมาณโลหะหนักในน้ำ ดินตะกอนและเนื้อเยื่อส่วนต่าง ๆ ของปลาบางชนิดในแม่น้ำแม่กลอง. (วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
สมชาย วิบุญพันธ์, ณรงค์ศักดิ์ คงชัย, วิวิธนนท์ บุญยัง และ ทรงฤทธิ์ โชติธรรมโม. (2549). การปนเปื้อนของสารโลหะหนักในสัตว์ทะเลบางชนิดบริเวณชายฝั่งอ่าวไทยตอนล่าง (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: กรมประมง
สาโรจน์ เริ่มดำริห์, สาวิตรี แกเรียส, และ เกริก วงศ์สอนธรรม. (2552). การปนเปื้อนของโลหะหนักในน้ำ และตะกอนดินบริเวณชายฝั่งทะเลของอ่าวไทยตอนบน. การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 47 สาขาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. (น. 221-228). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
สำนักอุตสาหกรรมจังหวัดสมุทรสงคราม. (2552). สถิติโรงงานอุตสาหกรรมจังหวัดสมุทรสงคราม. สมุทรสงคราม: สํานักอุตสาหกรรมจังหวัดสมุทรสงคราม
AOAC. (2000). Official methods of analysis of AOAC (17th ed.). Gaithersburg: AOAC International
Chojnacka, K., & Mikulewicz, M. (2014). Bioaccumulation. Encyclopedia of Toxicology 14(3), 456-460. doi: 10.1016/B978-0-12-386454-3.01039-3
El-Moselhy, K. M., Othman, A. I., Abd El-Azem, H., & El-Metwally, M. E. A. (2019). Bioaccumulation of heavy metals in some tissues of fish in the Red Sea, Egypt. Egyptian Journal of Basic and Applied Sciences, 1(2), 97-105. doi: 10.1016/j.ejbas.2014.06.001
Garai, P., Banerjee, P., Mondal, P., & Saha, N.C. (2021). Effect of heavy metals on fishes: Toxicity and bioaccumulation. Journal of Clinical Toxicology, 11(S18). 1-10.
Official Journal of the European Union (EU). (2006). Commission Regulation (EC) No 881/2006 of 19 December 2006, setting maximum levels for certain contaminants in foodstuffs. Retrieved September 14, 2022, from http://data.europa.eu/eli/reg/2006/1881/oj
Olayinka-Olagunju, J.O., Dosumu, A.A., & Olatunji-Ojo, A.M. (2021). Bioaccumulation of heavy metals in pelagic and benthic fishes of Ogbese River, Ondo State, South-Western Nigeria. Water, Air & Soil Pollution, 232. doi: 10.1007/s11270-021-04987-7
Rajeshkumar, S., & Li, X. (2018). Bioaccumulation of heavy metals in fish species from the Meiliang Bay, Taihu Lake, China. Toxicology Report, 18(5), 288-295. doi: 10.1016/j.toxrep.2018.01.007
Rashed, M.N. (2001). Monitoring of environmental heavy metals in fish from Nasser Lake. Environment International, 27(1), 27-33. U.S.
U.S. Environmental Protection Agency (USEPA) (1995). Zinc oxide; Toxic Chemical Re-lease Reporting, Community Right-ToKnow, Federal Register, 60, 47334-47337. doi: 10.1016/S0160-4120(01)00050-2
Vinodhini, R., & Narayanan, M. (2008). Bioaccumulation of heavy metals in organs of freshwater fish Cyprinus carpio (Common carp). International Journal of Environmental Science and Technology, 5, 179-182. doi: 10.1007/BF03326011
Windom, L., & Cranmer, G. (1998). Lack of observed impacts of gas production of bongkot field, Thailand on marine biota. Marine Pollution Bulletin, 36(10), 799-807. doi: 10.1016/S0025-326X(98)00060-5
Younis, A. M., Amin, H.F., Alkaladi, A., & Mosleh, Y.Y.I. (2015). Bioaccumulation of Heavy Metals in Fish, Squids and Crustaceans from the Red Sea, Jeddah Coast, Saudi Arabia. Open Journal of Marine Science, 5, 369-378. doi: 10.4236/ojms.2015.54030
