รูปแบบการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายชุมชนในการขับเคลื่อนความปลอดภัยทางถนน ตำบลเหนือคลอง อำเภอเหนือคลอง จังหวัดกระบี่

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายชุมชนในการขับเคลื่อนความปลอดภัยทางถนนตำบลเหนือคลอง อำเภอเหนือคลอง จังหวัดกระบี่  โดยดำเนินการแบบปฏิบัติการมีส่วนร่วมกับแกนนำภาคีเครือข่ายในชุมชน โดยใช้วงจร PAOR และเครื่องมือ 5 ชิ้น ในการขับเคลื่อนกลไก ศูนย์อำนวยการความปลอดภัยทางถนน (ศปถ.) รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบบันทึกผลกระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม การสัมภาษณ์แบบเจาะลึก การสังเกตแบบมีส่วนร่วม การบันทึกภาคสนามและข้อมูลทุติยภูมิของชุมชน ระยะเวลาในการศึกษา กรกฎาคม 2562 – เมษายน 2563 การวิเคราะห์ข้อมูลโดยจำแนกข้อมูลและสรุปแต่ละประเด็นย่อยจากผลกระบวนการและเทคนิคการเรียนรู้ในแต่ละขั้นตอนตามกรอบการวิจัยปฏิบัติการและเรียบเรียงเชิงพรรณนา ผลการศึกษาพบว่า สาเหตุหลักของการเกิดอุบัติเหตุในตำบลเหนือคลอง คือ ผู้ขับขี่ไม่เคารพกฎจราจร ไม่ลดความเร็วในเขตชุมชน แซงบริเวณทางโค้ง ผู้ขับขี่ดื่มของมึนเมา และเด็กวัยรุ่นคึกคะนองขับรถเร็ว โดยรถจักรยานยนต์เป็นประเภทรถที่ก่อให้เกิดอุบัติเหตุมากที่สุด และถ้าผู้ขับขี่บนท้องถนนปฏิบัติตามกฎจราจรทุกคนจะสามารถลดอัตราการเกิดอุบัติเหตุลงได้มาก ส่วนการป้องกันอุบัติเหตุในชุมชนต้องปรับปรุง 1) คนต้องมีความรู้ด้านกฎจราจรและเคารพกฎกติกาสังคมในการใช้รถใช้ถนน ผู้ขับขี่ทุกคนต้องมีสติและศักยภาพของร่างกายที่พร้อมเสมอ 2) สภาพแวดล้อมของถนนไม่ชำรุดเสียหาย มีไฟส่องสว่างเพียงพอ มีป้ายบอกทางและป้ายเตือนจุดเสี่ยง และ 3) มีระบบที่เกี่ยวข้องที่สมบูรณ์และพร้อมใช้ เช่น กฎหมายระเบียบทางจราจร และการใช้คำสั่ง ศปถ. ในการขับเคลื่อนความปลอดภัยทางถนน ทำให้ได้แนวทางการบูรณาการเพื่อเชื่อมโยงการดำเนินการกับภาคีเครือข่ายในชุมชน มีการแต่งตั้งคณะทำงานการขับเคลื่อนถนนปลอดภัยในตำบล มีการร่วมกันวิเคราะห์สถานการณ์และปัญหา ร่วมกันแก้ไขปัญหาจุดเสี่ยง จุดอันตราย ควบคุมพฤติกรรมเสี่ยง (เมาแล้วขับ ขับรถเร็ว และขับรถไม่สวมหมวกนิรภัย) มีมาตราองค์กร สื่อสารประชาสัมพันธ์ ก่อให้เกิดสถานศึกษาปลอดภัย ชุมชนปลอดภัย และนำสถานการณ์ที่ได้มาติดตามประเมินผล เพื่อหารือปรับปรุงการทำงานให้ดียิ่งขึ้น ข้อเสนอแนะ ควรศึกษาปัจจัยที่ส่งผลให้การดำเนินงานประสบผลสำเร็จ และปัจจัยที่เป็นอุปสรรคต่อการดำเนินการจัดการความปลอดภัยทางถนน