อัตลักษณ์สถาปัตยกรรมพื้นถิ่นเรือนแถวย่านตลาดน้ำภาคกลาง

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มุ่งศึกษาอัตลักษณ์สถาปัตยกรรมจากเรือนแถวลุ่มแม่น้ำ ผ่านการเก็บข้อมูลลงพื้นที่สำรวจสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นเรือนแถวย่านตลาดน้ำภาคกลาง ในขอบเขตการศึกษาอยู่ 2 กลุ่มพื้นที่คือ กลุ่มเรือนแถวย่านตลาดน้ำด้านทิศตะวันออกและด้านทิศตะวันตก เพื่อเป็นพื้นที่ตัวแทนศึกษารูปแบบ ลักษณะและองค์ประกอบของเรือนในแต่ละช่วงอายุ โดยสำรวจภาคสนามเพื่อเก็บข้อมูลพื้นฐานและทำการคัดเลือกเรือนพื้นถิ่นในแต่ละชาติพันธุ์
จากการศึกษาพื้นที่ทางกายภาพของภูมิศาสตร์ที่ตั้งถิ่นฐานสังคมลุ่มแม่น้ำ ในช่วงปี พ.ศ. 2250-2475 บริเวณย่านตลาดน้ำภาคกลาง สำรวจพบพื้นที่ตัวแทนสำคัญที่สามารถอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างบริบททางภูมิทัศน์วัฒนธรรมกับบริบททางวัฒนธรรม ที่ผ่านช่วงเปลี่ยนแปลงสมัยการปกครอง ภายใต้ลักษณะเฉพาะของสังคมลุ่มแม่น้ำใน 2 ฝั่งด้านทิศตะวันออกคือ ตลาดน้ำบ้านใหม่ จังหวัดฉะเชิงเทรา และฝั่งด้านตะวันตกคือ ตลาดน้ำอัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม ยังคงความเป็นอัตลักษณ์เก่าเดิมจากบริบททางวัฒนธรรมจีนที่สืบต่อจากบรรพบุรุษในลักษณะรูปแบบระบบเครือญาติ และปรากฏลักษณะภูมิปัญญาทางสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นที่สื่อผ่านเรือนแถวย่านตลาดน้ำ ในลักษณะเฉพาะของสังคมลุ่มแม่น้ำ ตามรูปแบบแนวคิดการเปลี่ยนถ่ายทางวัฒนธรรม